Alles wat je moet weten over 'doornloze frambozen'

Gepubliceerd op 02-08-2023

in Informatie

Geschreven door Frank Houweling

We krijgen er vaak vragen naar: verkopen jullie ook doornloze frambozen? En ja, we verkopen doornloze frambozen. Tenminste, we verkopen de loganbes, de plant die vaak een doornloze framboos genoemd wordt. Maar wist je dat dit eigenlijk geen echte framboos is? In dit artikel vertellen we je er alles over.

De zoektocht naar een doornloze framboos

Veel mensen zijn op zoek naar een doornloze framboos. Logisch, wat een plant met stekels in de tuin kan erg onhandig zijn met kinderen en huisdieren. En zelfs als je die niet hebt kan plukken vervelend zijn. Al is het wel zo dat de doornen van frambozen klein en makkelijk te ontwijken zijn. Met handschoenen plukken is, als je een beetje voorzichtig bent, dus niet nodig.

De loganbes is een uitkomst hiervoor, en één die gevonden is bij toeval. Het was in de 19e eeuw toen de Amerikaanse James Harvey Logan een aantal frambozen zaaide in zijn eigen tuin. Deze frambozenstruik was bevrucht door een braam die ernaast geplant stond. Zonder te beseffen had hij een framboos en braam gekruist.

Toen de vruchten zich ontwikkelden, was hij verwonderd over de sappige, rood-paarse bessen met een heerlijk zoetzure smaak. Verbluft door zijn ontdekking noemde hij ze naar zichzelf en de loganbes was geboren.

Sindsdien is deze unieke hybride bessensoort een geliefde lekkernij geworden voor fijnproevers over de hele wereld.

De originele Loganbes was niet doornloos, maar een 1933 ontwikkelde variant 'American Thornless' well. Deze doornloze loganbes is ook de loganbes die wij verkopen.

Veel framboos, klein beetje braam

De loganbes ziet er uit als een grote, langwerpige framboos. Ook het aroma van de framboos is direct te proeven als je een loganbes snoept. Maar toch is de loganbes niet helemaal een framboos. De andere ouder van de loganbes, de braam, is op een aantal manieren terug te vinden:

Het blad van de loganbes is rond, lichtgroen en niet gekarteld. Het lijkt meer op het blad van een doornloze braam dan van een framboos.
De (overrijpe) vrucht heeft een dieprode tot paarse kleur. De framboos heeft een helderrode kleur en de braam is natuurlijk zwart, waardoor de loganbes hier precies tussenin zit wat kleur betreft.
De loganbessen zijn duidelijk groter en steviger dan de framboos. Ze hebben wat meer een 'bite' en kunnen ook beter bewaard worden.
De loganbessen zijn niet alleen zoet. Er is ook een licht zuurtje te vinden, welke duidelijk van de braam vandaan komt.

Geheel rijpe loganbes

Een (over)rijpe loganbes heeft een bordeauxrode tot paarse kleur.

Niet commercieel

Loganbessen zijn dus zeer smakelijke vruchten, en het zou dus ook logisch zijn dat deze vruchten een commercieel success zouden geweest. Jammer genoeg is dit niet het geval. Hoewel er wel wat commerciele teelt van loganbessen is geweest, hebben deze vruchten de nederlandse groenteboer nooit gehaald.

Eigenlijk is de reden waarom loganberries commercieel geen succes zijn geworden heel simpel. Ze zijn te duur. Loganberries rijpen, in tegenstelling tot veel frambozen- en bramen, over een langere tijd af. Waar je dus bij een frambozenstruik of bramen alle vruchten in één keer kunt plukken, moet je bij een loganbes elke week langs de plant lopen om de dan rijpe vruchten uit de plant te zoeken.

Dit proces is arbeidsintensief, waardoor de vruchten meer geld moesten opleveren dan frambozen of bramen. De smaak van de loganberries was voor een doelgroep zeker de moeite waard om wat extra voor te betalen, maar het gebrek aan houdbaarheid zorgde ervoor dat er geen markt gevonde kon worden die groot genoeg was om de loganbessen commercieel te telen.

In je eigen tuin is de extra arbeid om de vruchten waarschijnlijk niet zo'n probleem. Sterker nog: het is meestal fijner om niet all vruchten tegelijk te hoeven eten. De loganbes is dus een fruitsoort die je echt uit eigen tuin moet eten!

Loganbes in de tuin

De loganbes is een zelfbestuivende, gezonde en winterharde struik die weinig onderhoud nodig heeft. Dit maakt hem goed geschikt voor in de tuin.

Voor een optimale groei en vruchtvorming heeft de Loganbes een zonnige tot halfschaduwrijke standplaats nodig, liefst beschut tegen harde wind. De grond moet goed doorlatend en humusrijk zijn.

De struik groeit krachtig en kan in een jaar tijd een hoogte van 1,5 tot 2 meter bereiken. Om de plant te ondersteunen en het fruit gemakkelijk te kunnen oogsten, kun je hem uitleiden en opbinden als een herfstframboos. De Loganbes produceert vruchten op 1-jarige takken.

Snoei in het late voorjaar, na de oogst, waarbij je de oudere takken verwijdert en ruimte maakt voor nieuwe groei. Dit bevordert de vruchtvorming en houdt de struik gezond.

Meer informatie over een loganbes kan je hier vinden:

Een loganbes planten en verzorgen

Andere opties voor doornloze frambozen

De loganbes is niet de enige optie voor een doornloze framboos in de tuin.

Ook de boysenbes is een doornloze kruising tussen een framboos en een braam. Echter is deze kruising meer een braam met een vleugje framboos dan de andere kant op. En een doornloze braam is natuurlijk geen doornloze framboos.

Naast de kruisingen is het ook mogelijk om een 'echte' framboos aan te planten. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een braam of een japanse wijnbes heeft een framboos dunne en onopvallende stekels. Tijdens het plukken is het makkelijk om deze te ontwijken, en je kunt dus ook gerust frambozen plukken zonder handschoenen aan te trekken.

Aanbevolen rassen 'echte' frambozen met weinig stekels zijn Tulameen, Polka en Himbotop.