Vlierbessen zijn een echte traditionele fruitsoort in Nederland. Hoewel vlierbessensap en vlierbesbloesemsiroop nog steeds heel erg populair zijn in Nederland, zijn er weinig mensen die dit nog zelf maken. Zonde, want het is heel erg gemakkelijk. Ook is een vlierbes heel makkelijk in de tuin te houden. Het is een gezonde, onderhoudsarme plant. De struik is zelfbestuivend, en de productiviteit hoog. Als je dus de ruimte hebt om een vlierbes aan te kunnen planten, dan is dit zeker een aanbevelingswaardige struik.
Nederlandse naam | Vlierbessenstruik |
Latijnse naam | Sambucus nigra |
Niveau verzorging | Zeer gemakkelijk. |
Niveau produceren | Produceert jong en snel. Zelfbestuivend.* |
Soort plant | Struik. Afhankelijk van het soort groot en hoog of smal en middelgroot (zie Vlierbesrassen voor exacte afmetingen). |
Plaats in tuin | Zon tot halfschaduw. De vlierbes heeft een lichte voorkeur voor zure gronden. |
Ziektegevoeligheid | Gezonde plant; weinig last van ziekten. |
Aanbevolen rassen | o.a. Haschberg, Korsor, Black Beauty, Black Tower |
Op deze pagina:
Vlierbesrassen
Er zijn verschillende rassen vlierbessen op de markt. BIjzonder van de vlierbes is het grote onderscheid die er tussen de rassen is. Het is dus zeker de moeite waard om een ras uit te zoeken die past bij uw wensen, en de plaats in de tuin die je op het oog hebt. Veel mensen denken bij een vlierbes alleen aan het fruit. Dat is zonde, want er zijn ongelovelijk mooie vlierbessenstruiken op de markt. Wil je dus graag een vlierbes, maar hebe je geen ruimte in de moestuin? Plant dan een siervlier in je siertuin! Zo geniet je van prachtige bladkleuren en bloemen, en stiekem ook van de oh zo lekkere vlierbessen.
Ras | Blad | Opbrengt | Afmetingen (> 10 jaar) |
Haschberg | Groen | Hoog | |
Korsör | Groen | Hoog | |
Serenade | Geel (bont), Groen, Rood | Gemiddeld | |
Golden Tower | Geel (bont) met diep ingesneden blad. | Gemiddel | |
Black Tower | Rood | Gemiddel | |
Black Beauty | Rood | Gemiddeld | |
Black Lace | Rood met diep ingesneden blad | Gemiddeld | |
Gewone vlierbes | Groen | Gemiddeld |
Vlierbes planten
Een vlierbessenstruik is gemakkelijk in onderhoud, en ook gemakkelijk aan te planten. Houdt bij het aanplanten wel rekening met het volgende.
Planttijd
In principe kun je een vlierbessenstruik jaarrond planten. Toch adviseren wij om de vlierbes niet te planten bij zeer hoge temperaturen. Hierom is de ideale planttijd voor een vlierbessenstruik van september tot mei. Plant je toch in de zomer? Dan is het belangrijk om goed water te blijven geven.
Genoeg ruimte
Zorg dat je een plaats in de tuin uitkiest waar de vlierbessenstruik voldoende ruimte heeft om te groeien. Hoe groot een vlierbes wordt, hangt heel erg af van het ras die je uitkiest. Onder het kopje "Vlierbesrassen" zie je hoe groot de vlierbes die je hebt uitgekozen wordt. Een gewone vlierbes wordt ongeveer 4 meter hoog en 3 meter breedt. Een vlierbes heeft een sterke groeikracht, dus als je deze te dicht in de buurt van een andere struik zet is er het risico dat de andere struik beknelt raakt.
Doordat een vlierbessenstruik zo groot kan worden wordt het ook wel een vlierbessenboom genoemd. Toch passen wij de naam vlierbessenstruik toe, omdat deze plant geen stam vormt en vanaf de grond af takken en bladeren vormt. Het heeft dus de vorm van een struik, en niet een boom.
Haag maken van vlierbessenstruiken
Het is ook mogelijk om een haag te maken van vlierbessenstruiken. Wil je een wat strakkere haag? Dan is de vlierbes Black Tower waarschijnlijk het beste geschikt. Niet alleen heeft dit ras heel sierlijk rood blad, maar ook blijft deze struik een stuk smaller. Door planten van dit ras op een rij aan te planten, met 80-100cm van plant tot plant, kun je dus een mooie haag vormen. Om deze haag in vorm te houden, is jaarlijkse snoei wel belangrijk.
Wil je een natuurlijke afscheiding maken? Dan is juist de gewone vlierbes een goede optie. Deze plant groeit wilder en wordt dus ook hoger en breder, maar door deze planten op een afstand van ca 250cm aan te planten groeit een mooie volle maar ook natuurlijke afscheiding waar niet alleen jij maar ook de natuur van profiteren. Omdat deze vlierbes wel breed wordt is het belangrijk om voldoende ruimte vrij te houden. Doordat deze afscheiding goedkoop, sterk en onderhoudsvrij is is deze ideaal voor bijvoorbeeld het afscheiden van een stuk weiland. Ook zorgen de hoge en brede struiken voor een goede windkering, en daarmee natuurlijk bescherming voor bomen en struiken die hier minder goed tegen kunnen.
Vlierbessen en gezondheid
Vlierbessen zijn bijzonder gezond. Ze zitten vol met Vitamine C, A en B, mineralen en antioxidanten. Omdat deze bessen zo boordevool goede voedingsstoffen zitten worden ze traditioneel in de winter gegeten om de weerstand op peil te houden. Ook nu nog zijn vlierbessen een uitstekend, natuurlijk onderdeel van ons dieet.
Giftige en eetbare delen van de vlierbes
Net zoals bij veel planten zijn er onderdelen van vlierbessenstruiken (licht) giftig. Toch is het makkelijk om het onderscheid te maken tussen eetbare- en niet eetare delen. De giftige delen van de vlierbes bevatten een kleine hoeveelheid cyanide en veroorzaken braken en diaree.
Referenties
Foto van vlierbessen aan struik bij inleiding door H. Zell. CC BY-SA 3.0
Foto van gewone vlierbessenstruik onder 'Haag maken van vlierbessenstruiken' door Topi Pigula. CC BY-SA 4.0
Foto van blad van de vlierbes door Renjusplace. CC BY-SA 3.0
Foto van onrijpe vlierbessen door Sankt Johann. CC0 1.0
Dit artikel is een beginnetje. We zijn hard aan het werk om de encyclopedie af te krijgen, en dit artikel staat op de nominatie om te worden uitgebreid. Kunt u nu al meer informatie gebruiken? Neem dan contact met ons op. |