Een pruimenboom kopen, planten en verzorgen

Pruimen zijn veelzijdige vruchten: je kunt ze uit de hand eten, maar je kan ze ook voor verwerking gebruiken en er heerlijke jam of een vlaai van maken. Jammer genoeg zijn er veel mensen die denken geen fan te zijn, omdat ze alleen harde onrijpe supermarktpruimen op hebben. Zo zonde! De lekkerste pruimen eet je rijp en vers uit de eigen tuin. Pruimenbomen zijn niet altijd de makkelijkste fruitbomen voor in de tuin. Het kan jaren duren voordat een boom fruit gaar dragen, en als de vruchten eenmaal hangen is er het risico van wespen die ook graag een pruim mee-eten. Maar als alles dan goed gaat wordt je gelukkig wel overladen door smakelijke pruimen.

Op deze pagina:

• Een pruimenboom
• Een pruimenboom aanplanten
• Een pruimenboom verzorgen
• Referenties

Een pruimenboom

De pruimenboom is een grote boom met een ronde kroon. Door een onderstam te gebruiken is het mogelijk om een pruimenboom aan te planten waarvan de uiteindelijke hoogte past bij jouw tuin. Dit is variërend van laagstam tot hoogstam tussen de 3 tot 6 meter. Ook kan een pruimenboom worden gebruikt als leiboom, om bijvoorbeeld een muur of schutting te bedekken, of om meer privacy in de tuin te brengen.

Een hoogstam pruimenboom is een middelgrote boom met een prachtige ronde bladerkroon.

Zuilpruimenbomen

Naast gewone pruimenbomen bestaan er ook zuilpruimenbomen, zoals de rassen Imperial en Mirabelle Ruby. Deze groeien van nature meer verticaal dan horizontaal. Door jaarlijkse snoei kun je deze vormen tot slanke, zuilvormige bomen met een maximale breedte van ongeveer één meter. Veel minder dan de twee tot drie meter die een laagstam pruimenboom normaal wordt.

Standplaats

Een pruimenboom gedijt het beste in goed doorlatende maar kalkrijke grond. Het liefst staat een pruimenboom op klei- of leemgrond. In de zomer is voldoende water dan wel weer van belang. Plaats de boom op een zeer zonnige plaats in de tuin. DIt is belangrijk voor de pruimen om zoet en sappig te worden.

Prachtige bloesem

De pruimenboom siert tuinen met zijn sierlijke witte bloesem in het voorjaar. Pruimenbomen bloeien in Nederland in maart of april, afhankelijk van de warmte van het voorjaar. Omdat pruimenbomen vroeg bloeien kunnen de bloemen wel gevoelig zijn voor late nachtvorst. Een beschutte plaats in de tuin kan het effect van vorstschade wat verminderen. 

Vele kleuren

De pruimen zelf komen in een kleurrijk spectrum van tinten, waaronder wit (Ontario, Mirabelle de Nancy, Reine Claude d'Oullins), groen (Reine Claude Verte), paars (Stanley), blauw (Opal, Bleue de Belgique), roze (Victoria) en rood (Mirabelle Ruby).

Direct opeten, of voor verwerking

Deze variëteit biedt zowel visueel genot als diverse culinaire toepassingen, van smakelijke verse consumptie tot verwerking in jams, taarten en conserven. Het onderscheid tussen pruimen en kwetsen ligt in hun smaakprofiel en textuur, waarbij kwetsen meestal sappiger zijn en beter geschikt voor verwerking.

Pruimen zijn niet alleen verrukkelijk, maar ook voedzaam. Ze bieden een bron van vitamines zoals vitamine C en vitamine K, evenals voedingsvezels. Pruimen hebben een gunstig effect op de spijsvertering, het reguleren van de bloedsuikerspiegel en het bevorderen van een gezonde huid.

De pruim Mirabelle de Nancy is perfect om direct op te eten of om te verwerken.

Zelfbestuivend of met kruisbestuiving

Er zijn veel verschillende zelfbestuivende pruimenbomen, waar het aanplanten van een enkele pruimenboom in de tuin genoeg is om fruit te kunnen plukken. De meest populaire rassen in ons assortiment: de Victoria, Opal, Bleue de Belgique, Stanley en Mirabelle de Nancy, zijn allemaal (deels) zelfbestuivend.

Toch is het zo dat ook bij deze zelfbestuivende pruimenbomen een andere pruimenboom in de buurt zal zorgen voor een rijkere oogst. Deze andere pruimenboom mag maximaal 50 meter van de andere boom af staan. Een goede combinatie van pruimenbomen voor een perfecte bestuiving vind je in onze bestuivingstabel:

Bestuivingstabel voor pruimenbomen

Een pruimenboom aanplanten

Tijd voor een pruimenboom in de tuin? Leuk! Hier lees je hoe je dit het beste aanpakt.

Laagstam, halfstam, hoogstam of toch een leiboom?

Pruimenbomen kunnen tussen de 1.5m en 4.5m hoog worden. Daarbij is het belangrijk te weten dat de grootte van de boom niet per se iets zegt over de productie. De laagstam, die in totaal 2.5m hoog wordt, is bijvoorbeeld uitstekend geschikt voor de grootschalige teelt van pruimen. Halfstambomen, van in totaal 3.5m, hebben een hoge sierwaarde. En hoogstammen, van in totaal 4.5m, hebben veel ruimte nodig. Voor een pruim de hoogstam over het algemeen minder geschikt; hier komen vaker wespen op af.

Het is ook mogelijk om een leiboom te maken van een pruimenboom.

Het juiste ras

Als je een pruimenboom gaat aanplanten is het naast de juiste maat ook van belang om het juiste ras aan te planten. Je wilt natuurlijk niet jaren wachten op fruit, om dan niet een lekkere pruim te kunnen plukken. Hierbij let je dan vooral op de volgende dingen:

• Bestuiving. Heb je plaats voor maar één boom in de tuin? Dan ben je aangewezen op een zelfbestuivende pruimenboom. Plant je meerdere bomen? Zorg er dan voor dat deze een bestuivingscombinatie vormen.
• Smaak en gebruik. Sommige pruimen, zoals de Hauwszwetsche, zijn echt verwerkingspruimen. Ideaal als je houdt van bakken en verwerken. Andere pruimen, zoals de Opal of Jubileum, zijn dan weer echt consumptiepruimen. Deze eet je het beste direct van de boom.

De juiste planttijd voor een pruimenboom

Een pruimenboom kan je het beste planten in de winter, als de boom zijn blad heeft laten vallen en in rust is. Zo zorg je ervoor dat de pruimenboom rustig wortels kan maken om het volgende jaar weer te gaan groeien. Volg bij het planten van de pruimenbomen onze algemene plantinstructies voor fruitbomen. Deze lees je hier:

Plantinstructie voor fruitbomen

Geduld

Jammer genoeg is er bij pruimenbomen vaak wel wat geduld geboden na het planten. Een pruimenboom moet meestal wel enkele jaren oud zijn voordat deze fruit gaat dragen. Vooral het ras Reine Claude bomen staat erom bekend dat het jaren kan duren voordat de boom vruchten gaat dragen. In de tussentijd zit er niets anders op dan pruimen te halen bij de groenteboer.

Een pruimenboom verzorgen

Met een pruimenboom in de tuin is de juiste verzorging van belang om lekkere pruimen te kunnen oogsten. Wij adivseren om een pruimenboom goed te bemesten, snoeien en vruchtdunning toe te passen. Daarnaast is het snel herkennen en bestrijden van ziekten natuurlijk van belang.

Vruchtdunning

Vruchtdunning, ook wel dieven genoemd, is het verwijderen van een deel van de pruimen. Dit is belangrijk bij pruimenbomen om takbreuk en een beurtjaar te voorkomen.

Een pruimenboom kan jaren oud zijn voordat deze fruit gaat dragen. Maar als een pruimenboom dan fruit draagt, dan is het vaak ook veel. De vele pruimen aan de takken kunnen ervoor zorgen dat de takken breken onder het gewicht. Of dat de pruimen niet kunnen uitgroeien, simpelweg omdat er niet genoeg ruimte aan de tak is voor alle pruimen om hun uiteindelijke grootte te behalen. Als laatste is het ook mogelijk dat de pruimenboom uitgeput raakt, waardoor deze het volgende jaar een beurtjaar heeft. Bij een beurtjaar geeft een pruimenboom een jaar geen pruimen.

Een pruimenboom laat in juni al vanzelf wat vruchten vallen tijdens de junirui. In juli pas je zelf nog vruchtdunning toe. Je verwijderd vruchten zodat de pruimen niet direct tegen elkaar hangen, en allemaal de ruimte hebben om goed af te rijpen. Afhankelijk van de grootte van de pruimen (dit verschilt een beetje per ras) laat je 10 tot 30 pruimen per tak hangen.

Een pruimenboom snoeien

Snoeien kan in de late zomer (Augustus-September) na het oogsten. Alternatief is het ook mogelijk om in het late voorjaar te snoeien. Snoeien na de oogst heeft wel de voorkeur. Zorg er tenminste voor dat er geen vorst over de snoeiwonden gaat, en het liefst ook zo min mogelijk regen. Verder kunt u onze algemene adviezen voor het snoeien aanhouden.

Horizontale takken

Houd bij het snoeien het volgende principe in gedachten: alle takken moeten zoveel mogelijk licht vangen. Zonder zon groeit de boom niet goed, en geeft het minder vrucht. Het volgende stappenplan leidt u door de basisprincipes van het snoeien heen.

Snoeien stap voor stap

Snoei een pruimenboom met de volgende stappen.

1. Probeer de takken d.m.v. een touw of elastiek horizontaal te buigen. De zon schijnt namelijk pal boven de boom, en door de takken horizontaal te buigen, vangt de gehele tak het zonlicht op. Het touw kunt u vastmaken vóór u snoeit, en het gedurende de winter laten zitten; na enkele maanden kunt u de touwen verwijderen en zult u zien dat de takken horizontaal gebogen blijven.
2. Snoei de beschadigde takken weg. Hiermee worden takken bedoeld die geknakt zijn, of waar een groot stuk uit is.
3. Snoei de opgaande takken weg die vastzitten aan de hoofdtakken, als deze recht omhoog staan en geen knoppen hebben. Deze ‘waterloten’ zijn namelijk niet nuttig, omdat hier geen pruimen aan zullen komen. Laat de zeer kleine zijtakjes zitten. Deze takjes hebben veel knoppen en vertakkingen, en vormen de sporen van een boom. Aan deze takjes vormen volgend jaar de pruimen.
4. Snoei nieuwe hoofdtakken weg als die het zonlicht innemen van andere takken. Als u d.m.v. Het elastiek de takken horizontaal heeft omgebogen, kunt u precies zien welke takken het zonlicht zullen vangen van andere takken. Deze kunt u geheel wegsnoeien.
   Kort de uitgebogen takken in als u vind dat de boom te breed wordt; anderhalve meter wordt gezien als een mooie lengte voor een gesteltak.

Ziekten en kwalen bij pruimenbomen

Jammer genoeg kunnen pruimenbomen nogal eens worden aangetast door insecten of schimmelziekten. Lees hieronder meer over de ziekten en plagen die voorkomen bij pruimenbomen, hoe je ze kunt herkennen en natuurlijk voorkomen en bestreiden.

Foto	Naam ziekte of plaag	Beschrijving
	Grauwe schimmel (Botrytis)	Een veel voorkomende schimmelziekte die de vruchten van pruimen aantasten. Herkenbaar aan de grijs-bruine schimmelsporen en verrimpelde vruchten. Meer informatie.
	Bladluis	Kleine (vaak groene) insecten nestelen zich op jonge takken en onder jonge bladeren. Ze stoten een plakkerige substantie af en trekken vaak mieren aan. Meer informatie.
	Meeldauw	Een witte poederachtige schimmelziekte die de bladeren van pruimenbomen aantast. Meer informatie.
	Pruimenmot	Een larve van een mot boord gaten door pruimen en maakt daarbij vruchten oneetbaar. Meer informatie.
	Fruitspintmijt	Kleine rode insecten (Panonychus ulmi) die schade aantasten bij pruimenbomen en andere fruitbomen.
	Monilinia rot	Vruchten worden bruin en beginnen te rotten door aantasting van de Monilinia schimmel.
	Hagelschotziekte	Schimmelziekte die herkenbare ronde gaten vormt op bladeren, alsof er met hagel op de boom geschoten is. Meer informatie.
	Bacteriekanker	Zeer zeldzame ziekte waarbij takken en vruchten afsterven. Gevaarlijk en zeer besmettelijk.
	Aantasting door wespen	Wespen richten zich graag op aangetaste vruchten, en kunnen zich daarna ook op niet-aangetaste vruchten in de buurt richten.
	Vraatschade door vogels	Hoewel redelijk zeldzaam kunnen ook vogels een hapje proberen mee te eten van pruimen.
	Narrentasje	Een schimmelinfectie tast de vruchtbeginselen van pruimen aan en door de vervorming en aantasting zijn deze niet langer geschikt voor consumptie. Lees verder.

Klik op de 'Meer informatie' links in de tabel hierboven voor licentieinformatie over de gebruikte foto's.

Referenties

Foto van pruimenboom vol blauwe pruimen (onder 'Vruchtdunning') door Lehava Activity 2013 Pikiwiki Israel, CC BY 2.5 licentie.